Spis treści
- • Co to jest wzór przemysłowy?
- • Czym NIE JEST wzór przemysłowy?
- • Co można zastrzec w formie wzoru przemysłowego?
- • Warunki, które musi spełniać wzór przemysłowy
- • Kto może zastrzec wzór przemysłowy?
- • Gdzie można zastrzec wygląd produktu?
- • Koszt rejestracji designu
- • Ochrona prawna wzoru przemysłowego – jakie korzyści przynosi?
- • Wsparcie rzecznika patentowego w procesie rejestracji wzoru przemysłowego
Czym jest wzór przemysłowy? Definicja i przedmiot ochrony
Wzór przemysłowy to konkretna forma wyglądu przedmiotu lub jego części, która wynika z cech takich jak linie, kontury, kształty, kolory, faktura czy materiały użyte do jego wykonania.
Często podkreślam, że dzięki wzorom przemysłowym zabezpieczamy to, co widać w trakcie używania produktu. Jest to kluczowe w branżach, gdzie klient kupuje oczami. Towar z atrakcyjnym designem daje pozacenową przewagę konkurencyjną.
Dzięki tej formalnej ochronie twórca ma monopol na komercyjne korzystanie z wzoru. Łatwiej dzięki temu usunie oferty firm, które go skopiują.
Czym NIE JEST wzór przemysłowy? Czego wzór nie chroni?
Zrozumienie tego, czym wzór NIE JEST, pomoże Ci unikać nieporozumień.
- Nie jest nim wytwór bezpostaciowy. Wzór musi mieć stałą i widoczną formę. Wytwór, który nie posiada wyraźnie określonej formy lub jest niewidoczny dla potencjalnego użytkownika, nie będzie mógł być zastrzeżony. Np. płyn czy piasek.
- Nie jest nim ogólna idea czy koncepcja. Wzór przemysłowy chroni konkretny design, a nie ogólny pomysł. Na przykład, jeśli projektant stworzy butelkę z dwoma szyjkami, to wzór zabezpieczy jej wygląd. Nie pozwoli jednak na zmonopolizowanie każdej butelki opartej o tego typu pomysł.
- Nie jest równoznaczny z patentem. Obejmuje bowiem jak już pisałem – wygląd produktu, a nie techniczne rozwiązania czy funkcje wewnątrz niego. Te mogą być chronione patentem na wynalazek lub wzorem użytkowym.
Co może być wzorem przemysłowym? Przykłady wzorów
Wzory przemysłowe znajdują zastosowanie w wielu sektorach przemysłu, podnosząc konkurencyjność produktów i zadowolenie klientów. Szczególną uwagę przedsiębiorcy przywiązują do rejestracji produktów o wyjątkowym designie, które są narażone na naśladowanie. Dotyczy to między innymi: mebli, opakowań, elektroniki, odzieży, obuwia oraz elementów dekoracyjnych.
W artykule „Ochrona designu w Urzędzie Patentowym” znajdziesz więcej przykładów.
Obniż opłaty za zgłoszenie wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym RP
Możesz obniżyć opłaty urzędowe aż o 75% dzięki dotacjom z UE. Program skierowany jest do firm z sektora MŚP. Jego górna granica wynosi 1000 EUR. W zeszłym roku 100% złożonych przeze mnie wniosków zakończyło się przyznaniem grantu. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez formularz.
Dalsza część artykułu pod formularzem.
Warunki, które musisz spełnić, aby dostać wzór na własność
Są to kryteria mające zagwarantować ochronę jedynie tym wzorom, które przynoszą wartość do danej branży. Muszą również różnić się od już istniejących rozwiązań.
Podstawowe warunki, które musi spełniać produkt, aby dało się go zastrzec:
1. Nowość wzoru przemysłowego
Wzór uważa się za nowy, jeżeli przed datą zgłoszenia nie został udostępniony publicznie w sposób, który pozwoliłby fachowcom w danej dziedzinie zapoznać się z nim. Oznacza to, że nie może być on wcześniej publikowany, sprzedawany, wystawiany czy w inny sposób prezentowany publicznie.
Ulga w nowości
Od tej ogólnej zasady jest wyjątek. Umożliwia on twórcom odstępstwo od kryterium nowości. W pewnych okolicznościach, nawet jeśli wzór został udostępniony publicznie przed zgłoszeniem, może on nadal być uznany za nowy. Między datą jego udostępnienia a datą zgłoszenia nie może upłynąć więcej niż 12 miesięcy.
2. Indywidualny charakter wzoru przemysłowego
Wzór posiada indywidualny charakter, jeśli ogólne wrażenie wywołane na użytkowniku, różni się od wrażenia wywoływanego przez jakikolwiek inny wzór. Inaczej mówiąc, musi być on na tyle różnić się od istniejących wzorów, aby nie wywoływał wrażenia déjà vu.
Wzory przemysłowe, których nie można rejestrować
Nie wszystko da się zabezpieczyć w tej formie. Istnieją pewne wyjątki, które zostały wprowadzone w celu ochrony interesu publicznego oraz zachowania standardów etycznych i moralnych.
Chodzi o produkty sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Mogą one być uznane za obraźliwe, wulgarne lub propagujące przemoc, nienawiść czy dyskryminację. Takie przedmioty nie są dopuszczalne do rejestracji.
Co ciekawe eksperci, którzy rozpatrują podania mają tutaj bardziej liberalne podejście niż przy znakach towarowych. Spójrz na poniższy przykład.
Zobacz również:
- Przykłady i strategie ochrony prawnej znaku towarowego
- Wulgaryzmy jako znaki towarowe – czyli słów kilka o dobrych obyczajach
- Badanie zdolności rejestrowej nazwy firmy lub produktu
Trolle patentowe i blokują rynek za pomocą świadectwa rejestracji
Eksperci z urzędu nie dokonują weryfikacji wymogu nowości i indywidualnego charakteru. Prawo ich do tego nie zmusza. Czasami prowadzi to do nieuzasadnionych rejestracji. Pewien przedsiębiorca zdołał zastrzec strój św. Mikołaja (miało to miejsce 21.06.2022 r.). Decyzję o unieważnieniu podjęto na żądanie konkurentów dopiero 01.09.2023.
Dzięki posiadaniu wyłączności na ten produkt, jego właściciel mógł zmonopolizować rynek przed świętami, zgłaszając naruszenia swojego prawa na platformie Allegro. Platforma nie posiadała uprawnień do oceny legalności takich zgłoszeń. Chcąc uniknąć oskarżeń o sprzedaż podróbek, podjęła decyzję o usunięciu kwestionowanych ofert.
Zwróćcie uwagę na ważną kwestię. Do czasu unieważnienia tego prawa, uprawniony mógł z niego korzystać blokując sprzedaż konkurencji. Przez ponad rok miał w ręku narzędzie które gwarantowało mu przewagę nad konkurencją.
Kto może zarejestrować wzór przemysłowy?
- Twórca: Jeśli jesteś osobą, która zaprojektowała dany produkt, masz pełne prawo go zastrzec. W sytuacji, gdy wzór jest efektem współpracy kilku osób, wszyscy współtwórcy mają prawo do zgłoszenia.
- Pracodawca: Gdy wzór powstaje jako wynik obowiązków służbowych pracownika, to pracodawcy przysługuje prawo do jego rejestracji.
- Przedsiębiorca: Spółki czy instytucje mogą rejestrować dane produkty, jeśli zostały one stworzone na ich potrzeby lub gdy nabyły do nich prawa.
Właścicielem takiego prawa do produktu może być także kraj. W Polsce takie znaki są zgłaszane przez Skarb Państwa.
Gdzie można zastrzec wygląd produktu?
- Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie (UPRP): Jest to krajowa instytucja odpowiedzialna za przyznawanie ochrony na terytorium Polski.
- Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w Alicante (EUIPO): Jest to instytucja odpowiedzialna za zastrzeganie wzorów na poziomie całej UE.
- Światowa Organizacja Własności Intelektualnej w Genewie (WIPO): Za pośrednictwem WIPO można skorzystać z Systemu Haskiego, który umożliwia międzynarodowe zastrzeżenie designu na wiązkę krajów.
Ile trwa ochrona wzoru przemysłowego?
Ochrona jest przyznawana na 5 lat, licząc od daty zgłoszenia.
Możliwe jest odnawianie jej co pięć lat. Wzór przemysłowy może tym sposobem korzystać z ochrony do maksymalnie 25 lat.
Koszt zastrzeżenia wzoru przemysłowego
Rejestracja wzoru przemysłowego jest inwestycją w zabezpieczenie Twojej przewagi konkurencyjnej. Koszty związane z tym procesem mogą różnić się w zależności od wielu czynników. Obejmują one m.in.:
- terytorium,
- liczbę jednocześnie zgłaszanych wzorów oraz
- potencjalne opłaty za przedłużenie prawa.
Rejestracja produktu w Polsce
Zastrzeżenie wzoru w Polsce to proces trwający średnio około 6 miesięcy. Ochrona obowiązuje od dnia złożenia wniosku. Opłaty są następujące:
- Opłata zgłoszeniowa: 300 PLN
- Opłata za publikację: 70 PLN
- Opłaty za okresy ochrony:
- I okres (1-5 lat): 150 PLN
- II okres (6-10 lat): 250 PLN
- III okres (11-15 lat): 500 PLN
- IV okres (16-20 lat): 1000 PLN
- V okres (21-25 lat): 2000 PLN
Zastrzeżenie wzoru wspólnotowego dla UE
Tutaj procedura jest znacznie szybsza, trwa około 14 dni i obejmuje następujące opłaty:
- Rejestracja:
- Pierwszy wzór: 230 EUR
- Wzory od 2 do 10: 115 EUR za każdy
- Wzory od 11 wzwyż: 50 EUR za każdy
- Publikacja:
- Pierwszy wzór: 120 EUR
- Wzory od 2 do 10: 60 EUR za każdy
- Wzory od 11 wzwyż: 30 EUR za każdy
- Opłaty za przedłużenie ochrony:
- I okres przedłużenia (6-10 lat): 90 EUR
- II okres przedłużenia (11-15 lat): 120 EUR
- III okres przedłużenia (16-20 lat): 150 EUR
- IV okres przedłużenia (21-25 lat): 180 EUR
Procedura uzyskiwania ochrony designu
Proces zgłaszania można podzielić na kilka kroków:
1. Przygotowanie dokumentacji – należy przygotować opis, rysunki lub zdjęcia, oraz informacje o twórcy.
Przedstawienie graficzne w formie zdjęć:
Przedstawienie graficzne w formie rysunków:
2. Złożenie wniosku i uiszczenie opłat – podanie należy złożyć w odpowiednim urzędzie.
3. Badanie formalne – urząd sprawdza, czy wniosek spełnia wymagania formalne.
4. Rejestracja – jeśli zgłoszenie spełnia wszystkie wymagania, urząd je akceptuje i wydaje świadectwo.
Prawo ochronne na wzór przemysłowy – jakie korzyści przynosi?
Taki formalny monopol pozwala na uniknięcie wielu konfliktów związanych z prawami do produktu.
Wyłączne prawa do korzystania z designu
Właściciel zastrzeżonego designu uzyskuje wyłączne prawo do jego wykorzystania. To oznacza, że tylko on może decydować, jak i kiedy produkt jest używany, produkowany czy sprzedawany. Inne podmioty nie mogą bez jego zgody korzystać z tego wyglądu.
Ochrona przed nieautoryzowanym kopiowaniem
Jednym z największych zagrożeń dla innowatorów jest ryzyko kopiowania ich pracy przez konkurencję. Prawo ochronne gwarantuje, że wszelkie próby naśladowania lub kopiowania zastrzeżonego bardzo łatwo zablokować. Przykładowo na Allegro wystarczy wysłać skargę wskazując numer spornej oferty. Platforma nie czekając na wyrok sądu usunie ją.
Udzielenie licencji innym firmom
Posiadanie zarejestrowanego designu otwiera drzwi do nawiązywania umów licencyjnych. Właściciel może udzielić innej firmie prawa do wykorzystania wzoru w określonym zakresie, czerpiąc z tego korzyści finansowe.
Eliminacja nieuczciwej konkurencji
W przypadku stwierdzenia, że inny podmiot nielegalnie wykorzystuje zastrzeżony design, właściciel może żądać usunięcia ofert z platform sprzedażowych czy też zablokowania nielegalnej produkcji.
Wyłączność na poziomie wspólnotowym
Dla tych, którzy zdecydowali się na wzór wspólnotowy, korzyści rozciągają się na całą Unię Europejską. Właściciel taki ma wyłączne prawo do zastrzeżonego produktu na terytorium wszystkich państw członkowskich. Może więc skutecznie blokować jego nieautoryzowane wykorzystanie w całej UE.
Czym jest niezarejestrowany wzór wspólnotowy? Bezpłatna ochrona własności intelektualnej
Niezarejestrowany wzór wspólnotowy to specjalna forma ochrony wyglądu produktów w Unii Europejskiej, która odnosi się do designu produktów. Mało kto wie w ogóle o ich istnieniu.
| Kryterium | Niezarejestrowany wzór | Wzór zarejestrowany |
| Czas trwania | 3 lata od pierwszej publikacji w UE | Maksymalnie 25 lat |
| Zakres monopolu | Zabezpiecza przed wierną kopią | Zabezpiecza przed produktami wywołującymi wrażenie déjà vu |
| Formalności | Brak jakichkolwiek formalności | Proces zastrzegania sformalizowany |
| Ciężar dowodowy | Leży po stronie właściciela | Zazwyczaj korzystniejsza pozycja dla właściciela |
| Najlepsze zastosowanie | Dla sektorów, gdzie moda szybko się zmienia (np. branża odzieżowa) | Sektory, gdzie klienci latami wierni są danym produktom (np. branża meblarska) |
Wsparcie rzecznika patentowego w procesie rejestracji wzoru przemysłowego
„Opatentowanie” wzoru przemysłowego stanowi kluczowy etap w zabezpieczeniu praw do designu. Choć procedura wydaje się być prosta na pierwszy rzut oka, niesie ze sobą wiele niuansów prawnych oraz wymaga dokładnej analizy i przygotowania. W takim kontekście, wsparcie rzecznika patentowego jest wręcz nieocenione.
Jako rzecznik patentowy posiadam gruntowną wiedzę oraz doświadczenie w zakresie prawa własności przemysłowej. Moje wsparcie jest nie tylko pomocą w przygotowaniu odpowiedniej dokumentacji, ale również gwarancją, że wszystkie kroki zostały wykonane prawidłowo. Dzięki temu możesz uniknąć potencjalnych problemów czy błędów, które mogłyby opóźnić proces zastrzeżenia lub nawet doprowadzić do jego niepowodzenia.
Kolejnym atutem współpracy jest możliwość skorzystania z porad w zakresie optymalnych środków ochrony dla danego produktu. Dzięki temu można uzyskać pewność, że nasza przewaga konkurencyjna będzie zabezpieczona w najbardziej efektywny sposób. A to z pewnością szybko się zwróci. Konkurencja widząc jak zabezpieczyliśmy nasze produkty nie odważy się ich podrabiać.
Zobacz również:
- SME Fund 2023 – Jak skorzystać z dotacji na znak towarowy?
- Pojedyncze słowo – czy może być chronione prawem autorskim?
- Bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego.
- Licencja na wykorzystanie postaci z bajek. Gdzie szukać kontaktu?
- Jak dostosować znak towarowy do wymogów formalnych?
- Jak zgłosić naruszenie prawa na Allegro? Usuń ofertę konkurenta!
- 33 powody dlaczego warto zastrzec markę swojej firmy w UPRP lub EUIPO
- Ile kosztuje zastrzeżenie nazwy firmy w UE?
- Czy wystarczy zastrzec nazwę firmy, aby przejąć domenę internetową?
FAQ
Co to jest wzór przemysłowy?
W Ustawie prawo własności przemysłowej znajdziemy definicję wzoru przemysłowego:
Wzorem przemysłowym jest ✅ nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
Wytworem jest ✅ każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.
Za wytwór uważa się także:
1) przedmiot składający się z wielu wymienialnych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie (wytwór złożony);
2) wymienialną część składową wytworu złożonego, jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego pozostaje ona widoczna w trakcie jego zwykłego używania, przez które rozumie się każde używanie, z wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy.
Czym jest prawo z rejestracji wzoru przemysłowego?
Na wzór przemysłowy udziela się ✅ prawa z rejestracji. Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
✅ Prawo z rejestracji obejmuje każdy wytwór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia.
✅ Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. To prawo wyłączne podzielone jest na pięcioletnie okresy.
✅ Udzielenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres. W razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie Urząd patentowy stwierdza ❌ wygaśnięcie decyzji o udzieleniu prawa z rejestracji.
Kiedy wzór przemysłowy uważa się za nowy?
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.
✅ Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.
✅ Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeżeli nie mógł dotrzeć do wiadomości osób zajmujących się zawodowo dziedziną, której wzór dotyczy.
Włącz się do dyskusji
Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Kancelaria Patentowa LECH Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności.
Administratorem danych osobowych jest Kancelaria Patentowa LECH z siedzibą w Bydgoszczy.
Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem mikolaj@kancelarialech.pl. Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.