Mikołaj Lech
rzecznik patentowy
Spis treści
- • Czym są wzory przemysłowe? Jaką dają ochronę?
- • Korzyści z rejestracji wzoru przemysłowego
- • 1) Stajesz się właścicielem wzoru
- • 2) Odwracasz ciężar dowodowy w sądzie
- • 3) Łatwo usuniesz ofertę naruszycieli z internetu
- • 4) Unikasz ryzyka kradzieży praw do produktu
- • 5) Konkurencja będzie się Ciebie bać
- • 6) Wzory przemysłowe są praktyczniejsze od patentów
- • 7) Błyskawiczna procedura rejestracji
- • 8) Niskie koszty zastrzeżenia wzorów przemysłowych
- • 9) Masz pewność, że ochronę otrzymasz
- • Korzyści z rejestracji wzoru przemysłowego. Podsumowanie
Czym są wzory przemysłowe?
RCD-015035261-0008
Upraszczając definicję wzorów przemysłowych, możesz tak chronić wygląd przedmiotu. Co ważne nie da się w tej formie zabezpieczyć jego technologii czy sposobu działania. To już domena patentów na wynalazki oraz wzorów użytkowych.
Nie będę szczególnie odkrywczy pisząc, że ludzie kupują oczami. A to oznacza, że atrakcyjny dizjan to pozacenowa przewaga nad konkurencją!
Firmy z Twojej branży szybko to dostrzegą. Część z nich postanowi się do Twojej kolekcji przybliżyć. Aby im to uniemożliwić zastrzeż swoje produkty w Urzędzie Patentowym. Jeżeli ktoś je skopiuje, to będziesz mógł z nim zrobić to, o czym piszę poniżej.
Korzyści z rejestracji wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym
Choć ta formalna rejestracja świetnie sprawdza się w walce z naruszycielami, to ja wolę wykorzystywać to narzędzie inaczej. Powinieneś komunikować w branży, że swoje produkty zastrzegłeś. Nawet nie wiesz, ile firm odstraszy to od pomysłu kopiowania Ciebie.
1. Stajesz się formalnym właścicielem praw do produktu
Załóżmy standardową historię. Wprowadziłeś na rynek kolekcję 20 mebli. Z tego 5 tak naprawdę ciągnie Ci sprzedaż. I nagle po 3 miesiącach widzisz ofertę konkurencji z łudząco podobnymi produktami. Naturalnie tylko tymi, które pokochali klienci. Pomyślisz sobie wtedy „to plagiat”, „naruszono moje prawa”. Tylko jakie prawa?
O ile to co wypuściłeś na rynek mieści się w definicji utworu, to chroni Cię prawo autorskie. Dotyczy to jednak rzeczy, które wyróżniają się czymś oryginalnym. Sąd może uznać, że Twoje minimalistyczne meble tego warunku nie spełniają.
Na tym tle tylko zastrzeżone wzory przemysłowe dają Ci pewność prawną. Po przejściu całej procedury otrzymasz świadectwo ochronne. Będziesz tam wskazany jako właściciel. W praktyce to zmienia zasady gry na rynku.
Ciekawostka:
Możliwa jest ochrona logo jako wzór przemysłowy. Jest to świetne uzupełnienie ochrony jaką daje zarejestrowany znak towarowy.
2. Dzięki ochronie wzoru przemysłowego odwracasz ciężar dowodowy w sądzie
Jeżeli ktoś wprowadził na rynek podobne produkty, możesz wyciągnąć świadectwo i zarzucić mu naruszenie. To zazwyczaj wystarcza, aby taką firmę przestraszyć i zmusić do zawarcia ugody. Czasami jednak trzeba działać ostrzej i wejść na drogę sądową. Paradoksalnie odwracasz tak ciężar dowodowy.
Pokazujesz wtedy świadectwo, z którego wynika, że tylko Ty możesz zarabiać na takim produkcie. Konkurent może się bronić próbując Ci takie prawo unieważnić. Musi jednak przedstawić dowody na to, że Twój wzór nie był nowy. A to nie takie proste.
Zdecydowanie łatwiej wzór przemysłowy zastrzec niż go unieważnić. Jeżeli byłeś ze zgłoszeniem pierwszy, to strategicznie jesteś na lepszej pozycji. To co Tobie zajęło kilkanaście dni konkurent, będzie „odkręcał” nawet kilka lat.
Uwaga! Obniż opłaty za zgłoszenie wzoru dzięki dotacjom
Aktualnie możesz obniżyć opłaty aż o 75%. Unijny program skierowany jest do firm z sektora MŚP, a jego granica to 1000 EUR. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez formularz.
Dalsza część artykułu pod formularzem kontaktowym.
3. Łatwo usuniesz ofertę naruszycieli z internetu
Tutaj uwidacznia się prawdziwa siła formalnej rejestracji. Jesteś w stanie bez wyroku sądu, usunąć ofertę konkurenta z Allegro, Amazona czy OLX-a. Każda z tych platform musi zareagować na informację o naruszeniu. W praktyce, jeżeli prześlesz im skargę, numer oferty i skan świadectwa, to zrobią to czego żądasz.
Marketplace’y z góry wierzą temu, kto pomacha im tym dokumentem. Dobitnie było to widać przy głośnym incydencie dotyczącym foteli typu „bocianie gniazdo”. Na Allegro sprzedawano je od kilku lat. W końcu ktoś je zastrzegł i zablokował wszystkim sprzedaż. Platforma była głucha na argumenty, że to robota trolla patentowego.
Finalnie to wyłączne prawo unieważniono, ale dopiero po 10 miesiącach. Jednym z dowodów była wcześniejsza rejestracja tego produktu w Chinach.
4. Unikasz ryzyka kradzieży praw do produktu
Dlaczego urząd te fotele zastrzegł? Czy nie sprawdził, że były od dawna sprzedawane? Otóż nie sprawdził, bo nie musiał. Procedura jest tutaj uproszczona. Ekspert weryfikuje jedynie prawidłowość rysunków, opisu i wniesione opłaty.
W ten sposób konkurencja może Ci ukraść prawa do produktu.
Wystarczy, że zrobi takie zgłoszenie jako pierwsza. Przerażające jest to, że zyska w ten sposób narzędzie do zablokowania Ci sprzedaży. Głośno było o sprawie rejestracji stroju Świętego Mikołaja. Niby zabawny absurd IP, ale uderzył po kieszeni wszystkie firmy sprzedające takie produkty przed świętami.
Mówi się, że pierwszy w Urzędzie Patentowym zyskuje najwięcej. O ile to będziesz Ty, ryzyko kradzieży praw znika. Nie ma znaczenia czy konkurent zdecyduje się na zgłoszenie czy nie. Ty dysponujesz wcześniejszym prawem.
5. Konkurencja będzie się Ciebie bać
Jednego jestem pewien. Przedsiębiorcom nie zależy na wygrywaniu sporów, tylko na niedopuszczaniu do nich. Spory kosztują dużo czasu, pieniędzy i nerwów. Nikt Ci tego nie zwróci nawet w przypadku wygranej. Taka jest smutna prawda.
Formalna rejestracja produktu to fantastyczna prewencja. Musisz tylko głośno o tym mówić. Sposobów na to jest wiele. Możesz:
- wrzucić skan świadectwa do oferty;
- nanieść na zdjęcie produktu adnotację, że jest zastrzeżony;
- napisać na produkcie i opakowaniu dodając numer prawa ochronnego.
Przykład:
Jedna firm zastrzegła tak „kurtyny na twarz”. To był hit z czasów pandemii. Informację o tym zamieścili na swojej stronie. Efekt? Konkurencja bała się ich kopiować. A ci co spróbowali byli momentalnie blokowani na Allegro. Skąd to wiem? Miałem ponad 5 porad prawnych w tej sprawie. 🙂
6. Wzory przemysłowe są dużo praktyczniejsze od patentów
Wiem, że to kontrowersyjna teza, ale jestem w stanie ją obronić. 🙂 Od strony formalnej patenty chronią wynalazki. Czyli techniczne rozwiązanie jakiegoś problemu. Często będzie to konstrukcja wewnętrzna produktu. Wzory przemysłowe zabezpieczają natomiast „skórę, w którą obleczona jest technologia”. Czyli dizajn.
Czasami jednak ta granica się zaciera, jeżeli istota rozwiązania jest widoczna na zewnątrz. Da się ją wtedy chronić w obu tych formach. Przykładem są takie zawieszki toaletowe:
Bez wątpienia patenty dają najsilniejszą ochronę. Problem w tym, że jest to potwornie drogie, a procedura patentowania może trwać kilka lat. Z tego powodu wielu moich Klientów wybiera rozwiązanie tańsze i szybsze, czyli rejestrację wzorów wspólnotowych. Dzięki temu niemal natychmiast mogą blokować konkurencję.
7. Błyskawiczna procedura rejestracji. Świadectwo rejestracji w 14 dni!
W latach 90-tych rejestracja znaku towarowego zajmowała 5 lat. Później ten okres się skrócił do 2 lat a następnie do 6 miesięcy. Jeżeli chodzi o patenty, to procedura zajmuje aktualnie 3 lata. Na tym tle rejestracja wzorów jest prawdziwym ewenementem. Na Unię Europejską zajmuje to ledwie 14 dni!
Wynika to z potrzeb rynku. W tej formie chroni się często produkty, na które moda mija. Chodzi o odzież, zabawki, meble czy opakowania. Ustawodawca poszedł więc na kompromis. Ograniczył formalności, aby skrócić czas rejestracji. To zrodziło takie patologie jak z tymi trollami patentowymi. Mimo wszystko zalety tej rejestracji i ochrony wzorów przeważają.
8. Niskie koszty zastrzeżenia wzoru przemysłowego
Znów zacznę od nakreślenia jak to wygląda w przypadku innych praw. Za rejestrację unijnego znaku towarowego zapłacisz około 1000 EUR. Wszystko zależy od ilości klas. Patent o takim zasięgu to inwestycja na poziomie 30 tys. PLN.
Tymczasem zastrzeżenie jednego wzoru wspólnotowego to wydatek 350 EUR. Jeżeli w jednym zgłoszeniu jest ich więcej, to te ceny spadają do 175 EUR za każdy wzór od 2 do 10. Każda odmiana powyżej to koszt 80 EUR od sztuki. Przy założeniu, że pozyskałeś jeszcze dofinansowanie o którym wspomniałem, opłaty są wręcz symboliczne.
9. Masz pewność, że ochronę otrzymasz.
W przeciwieństwie o zgłoszenia patentowego. Tutaj ekspert szczegółowa sprawdza czy Twój wynalazek jest nowy. Czyli czy nie wynika wprost ze stanu techniki. Nie masz większych szans na opatentowanie urządzenia, które sprzedajesz kilka miesięcy lub lat.
Co innego zastrzeżenie wzoru. Ekspert nie weryfikuje jego nowości. O ile przedstawisz prawidłowe zdjęcia bądź rysunki i uiścisz opłaty urzędowe to ochronę na 100% otrzymasz.
Dzięki temu możesz przyjąć taką strategię, że najpierw składasz wniosek o patent (potrwa to 2-3 lata) a dzień później o wzór przemysłowy. W ciągu 14 dni zdobędziesz świadectwo ochronne na wygląd a z czasem również na jego technologię czy sposób działania.
Korzyści z rejestracji wzoru przemysłowego. Podsumowanie rzecznika patentowego
O ile szybko zainteresujesz się tą formą ochrony produktów może Ci przynieść wiele korzyści. Kluczowe jest tutaj to, aby nie zastrzegać wzorów, które sprzedajesz już od kilku lat. Prawo daje Ci 12 miesięcy na testowanie gustów Klientów. W przeciwnym razie, choć przejdziesz całą procedurę, to możesz to prawo stracić.
Tymczasem zauważyłem, że przedsiębiorcy myślą o zgłoszeniu dopiero jak ktoś ich zacznie kopiować. Tłumaczę im wtedy, że te wzory nie zapewnią im takiej ochrony jakby chcieli. Oczywiście może posłużyć jako straszak, ale do sądu bym z tym nie szedł.
Nie wspomniałem jeszcze o tym, że takie prawo do wzoru można:
- licencjonować,
- sprzedać, a nawet
- odziedziczyć.
Moim zdaniem jednak największym atutem jest tutaj to, że pacyfikujesz bojowe zapędy swojej konkurencji. Często widząc informacje o decyzji o udzieleniu prawa, takie osoby przyjmują, że wszystko opatentowałeś. A to je skutecznie odstrasza od kopiowania.
Zobacz również:
- Zastrzeżenie znaku towarowego przez Kancelarię Patentową LECH
- Prawo własności przemysłowej a własność intelektualna
- Jaki jest koszt rejestracji wzoru w Polsce?
- Ile trwa rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP?
- Bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego.
- Jak uzyskać prawo z rejestracji wzoru przemysłowego?
- Niezarejestrowany wzór przemysłowy. Jaką daje ochronę?
- Znaki towarowe sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami
- Zastrzeżenie nazwy firmy a honorarium rzecznika patentowego
- Przykłady wzorów wspólnotowych. Ochrona designu
FAQ
Jak jest definicja wzoru przemysłowego?
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego.
Ile trwa ochrona wzoru przemysłowego?
Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat. Ochrona podzielona jest na 5-letnie okresy.
Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Uprawniony może wówczas zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów.
Prawa z rejestracji na wzory przemysłowe są dziedziczne oraz zbywalne.
Czym jest nowość i indywidulany charakter wzoru przemysłowego?
Nowość i indywidualny charakter są kluczowymi kryteriami, które wzór przemysłowy musi spełniać, aby mógł zostać zarejestrowany i chroniony. Według Ustawy prawo własności przemysłowej:
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed dniem zgłoszenia nie został udostępniony publicznie, czyli nie został opublikowany, użyty lub w inny sposób ujawniony w sposób, który umożliwiłby fachowcom w danej dziedzinie zapoznanie się z nim. Wzór nie utraci jednak nowości, jeśli został ujawniony przez twórcę, pod warunkiem że zgłoszenie wzoru przemysłowego nastąpiło w ciągu 12 miesięcy od daty ujawnienia.
Wzór przemysłowy ma indywidualny charakter, jeśli ogólne wrażenie, jakie wywołuje zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywoływanego na tym użytkowniku przez jakikolwiek wzór udostępniony publicznie przed dniem zgłoszenia wzoru przemysłowego. W ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.
